Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) αποφάσισε να συνενώσει δύο προσφυγές κατά του αποκλεισμού των ζευγαριών του ιδίου φύλου από το σύμφωνο συμβίωσης (Νόμος 3719/2008) και να τις κοινοποιήσει στην Ελλάδα με το ερώτημα αν η διάκριση αυτή παραβιάζει το Άρθρο 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής) μόνο του ή σε συνδυασμό με το Άρθρο 14 (απαγόρευση των διακρίσεων), καθώς και το Άρθρο 13 (δικαίωμα πραγματικής προσφυγής) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ).

Η πρώτη προσφυγή υποβλήθηκε στις 6 Μαΐου 2009 από τους Γρηγόρη Βαλλιανάτο και Νίκο Μυλωνά μέσω του ΕΠΣΕ και γνωστοποιήθηκε σε γενικό κοινό δελτίο τύπου των οργανώσεων Athens Pride, Ομοφυλοφιλική Λεσβιακή Κοινότητα Ελλάδας και ΕΠΣΕ στις 5 Μαΐου 2009. Η δεύτερη προσφυγή υποβλήθηκε στις 25 Μαΐου 2009 από δύο ζευγάρια γυναικών και ένα ζευγάρι ανδρών (που ζήτησαν να τηρηθεί η ανωνυμία τους) καθώς και τη ΜΚΟ «Σύνθεση» μέσω του Καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών Νίκου Αλιβιζάτου και του Διδάκτορα Νομικής Βαγγέλη Μάλλιου και γνωστοποιήθηκε από τη «Σύνθεση» στις 26 Μαΐου 2009.
Ο Εκπρόσωπος του ΕΠΣΕ Παναγιώτης Δημητράς δήλωσε: «Η κυβέρνηση καλείται σήμερα να απαντήσει στο ΕΔΔΑ μέχρι τις 31 Μαΐου 2011 είτε υπερασπιζόμενη ένα νόμο με τον οποίο διαφωνούσε ως αξιωματική αντιπολίτευση όταν ψηφίστηκε είτε αναγγέλοντας πως προχωρεί στην νομοθετική άρση της διάκρισης, την οποία επανειλημμένα υποσχέθηκε αλλά μέχρι σήμερα δεν τόλμησε να κάνει». Το ΕΠΣΕ και οι Γρηγόρης Βαλλιανάτος και Νίκος Μυλωνάς επίσης δηλώνουν πως πιστεύουν ότι η διεκδίκηση ενός τόσο θεμελιώδους δικαιώματος για την ΛΟΑΤ κοινότητα δεν είναι συμβατή με την ανωνυμία των προσφευγόντων ατόμων.
Επίσης, όπως φαίνεται στο επισυναπτόμενο τρισέλιδο σημείωμα του ΕΔΔΑ για την υπόθεση, την παραβίαση του Άρθρου 13 της ΕΣΔΑ επικαλέστηκε μόνο το ΕΠΣΕ. Στο σημείωμα αυτό είναι εμφανής επίσης η συνένωση των δύο προσφυγών. Είναι λοιπόν ατυχής οισχυρισμός πως «Η Ελλάδα δικάζεται για το σύμφωνο συμβίωσης που αποκλείει τα ομόφυλα ζευγάρια, μετά από προσφυγή της Σύνθεσης και 3 ζευγαριών».
Η προσφυγή του ΕΠΣΕ βασίστηκε σε απόφαση του ΕΔΔΑ τον Ιανουάριο 2008 στην Υπόθεση της E.B. κατά της Γαλλίας (παρουσίαση και μετάφραση της απόφασης στα ελληνικά στην ιστοσελίδα). Τότε το Τμήμα Ευρείας Σύνθεσης του ΕΔΔΑ καταδίκασε τη Γαλλία. Βασικά αποσπάσματα εκείνης της απόφασης: «Το Κράτος, το οποίο έχει υπερβεί τις υποχρεώσεις του Άρθρου 8 με τη δημιουργία ενός δικαιώματος [υιοθεσίας από μία ή ένα γονέα] (...) δεν μπορεί κατά την εφαρμογή αυτού του δικαιώματος, να λάβει μέτρα άνισης μεταχείρισης κατά την έννοια του Άρθρου 14... Το Δικαστήριο δεν μπορεί να μην παρατηρήσει ότι, απορρίπτοντας την αίτηση της προσφεύγουσας για άδεια υιοθεσίας, οι ημεδαπές αρχές προέβησαν σε διάκριση που βασίζεται στις κρίσεις τους όσον αφορά το σεξουαλικό προσανατολισμό της, μια διάκριση που δεν είναι ανεκτή σύμφωνα με τη Σύμβαση... Συνεπώς, παραβιάστηκε το άρθρο 14 της Σύμβασης σε συνδυασμό με το Άρθρο 8.»
Δελτίο Τύπου του ΕΠΣΕ.