Eίναι σαν να παρακολουθείς ντοκιμαντέρ. Με τη διαφορά πως ο πρώτος λόγος του είναι οι κινήσεις του σώματος. Τα θέματα ευαίσθητα, όπως η ισλαμοφοβία και η πολυπολιτισμικότητα. Λίγο πριν η ομάδα DV8 Physical Theatre του Λόιντ Νιούσον έρθει στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών για να παρουσιάσει το έργο της, την συναντήσαμε στο Παρίσι.
«Μπορούμε να μιλήσουμε γι' αυτό;» είναι ο τίτλος. Και μια ερώτηση που προκύπτει αμέσως. Ο Λόιντ Νιούσον, στο καφέ ακριβώς δίπλα στο Τεάτρ Ντε Λα Βιλ του Παρισιού, μιλάει για το έργο. Είναι νωρίς το πρωί (η παράσταση είναι το βράδυ) και ο Νιούσον έτοιμος για μια ακόμη πρόβα. Αλλά, ναι, μπορούμε να μιλήσουμε για λίγο.
«Επειδή θέλουμε να είμαστε ανοικτοί και ανεκτικοί και από φόβο ίσως μήπως χαρακτηριστούμε ρατσιστές δεν μιλάμε συχνά για πολύ βασικές ελευθερίες όταν συζητάμε για το Ισλάμ και την πολυπολιτισμικότητα», λέει ο χορογράφος. Είναι ίσως το πιο δύσκολο από τα θέματα που έχει θίξει ο Νιούσον με την ομάδα του (το «To Be Straight With You» είχε να κάνει με τις θρησκείες απέναντι στην ομοφυλοφιλία ), αλλά η έμπνευσή του σε τέτοια θέματα τον οδηγεί.
Τι πυροδότησε την έμπνευση αυτή η φορά; «Πριν από δυο χρόνια περίπου ο έγκυρος οργανισμός Gallup και το Κέντρο Μουσουλμανκών Σπουδών έκαναν έρευνα ρωτώντας 500 βρετανούς μουσουλμάνους αν πίστευαν ότι η ομοφυλοφιλία είναι αποδεκτή. Τι ποσοστό νομίζετε ότι απάντησε ναι; Μηδέν. Από την άλλη, αν αναφέρω την ανάγκη να αμφισβητήσει κανείς μια τέτοια θρησκευτική αδιαλλαξία, είτε σε συζητήσεις μου με ακαδημαϊκούς, είτε με φίλους σε κάποια γεύματα, άνθρωποι που συνήθως μοιράζονται τις ίδιες με εμένα προς τα αριστερά πολιτικές πεποιθήσεις είτε αποφεύγουν το θέμα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι γίνομαι προσβλητικός, είτε αρνούνται εντελώς τα στοιχεία».
Ο Νιούσον έχει μπροστά του τις σημειώσεις του, έχει και ένα μαγνητοφωνάκι, εξηγώντας πως ηχογραφεί και εκείνος «για μην παρερμηνευτούν όσα λέει, μια που το θέμα είναι πολύ λεπτό». Είναι από τους ανθρώπους που καταλαβαίνεις αμέσως πως είναι δοσμένοι στην τέχνη τους, αγωνίζονται με πάθος γι' αυτήν και ό,τι έχουν στο μυαλό τους θα το πουν και θα το υποστηρίξουν με θέρμη. Ο δημιουργός και ψυχή της ομάδας DV8 έχει ένα μοτεράκι μέσα του και τρέχει.
«Ο δημόσιος διάλογος ξεκινά όταν κάποιος λέει ότι πρέπει να σέβεσαι τη θρησκεία μου και η θρησκεία λέει ότι δεν σέβομαι εσένα». Και λίγο πιο κάτω εξηγεί «αυτό το έργο δεν είναι εναντίον του Ισλάμ, είναι ένα έργο για το δικαίωμα των ανθρώπων να έχουν τα θρησκευτικές τους πεποιθήσεις, με την προϋπόθεση ότι δεν καταπιέζουν άλλους ανθρώπους». Και τονίζει. «Είναι σημαντικό να κάνουμε αυτόν τον διάλογο ανοιχτά. Και αυτό είναι το θέμα του έργου».
Πρέπει να αμφισβητήσουμε κάποιες πλευρές της θρησκείας, λέει ο Νιούσον, «έτσι όπως αμφισβητώ τον πεθερό μου _ εγώ είμαι γκέι και εκείνος είναι πιστός καθολικός και διαφωνούμε, ας πούμε, σχετικά με τις εκτρώσεις. Του αναφέρω διάφορα σοβαρά προβλήματα που θα μπορούσαν να υπάρχουν, και απαντάει ναι, θα πρέπει να έρθει στον κόσμο το παιδί, γιατί υπάρχει πολλή αγάπη γύρω για όλους. Αυτό είναι αφελές, αλλά πολλοί άνθρωποι το πιστεύουν και πολλοί επίσης με τεράστια προβλήματα είναι εγκαταλειμμένοι. Πού είναι τότε η αγάπη των καθολικών;».
Ο Νιούσον γεννήθηκε στην Αυστραλία πριν από 57 χρόνια και ξεκίνησε τις σπουδές του στην ψυχολογία και τις κοινωνικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης, αλλά από νωρίς ο χορός άρχισε να τον κερδίζει και τα βήματά του τον οδήγησαν προς τα εκεί και βρέθηκε να σπουδάζει με υποτροφία στη Σχολή Σύγχρονου Χορού στο Λονδίνο.
Το όνομά του σήμερα στον κόσμο του χορού έχει ξεχωριστή θέση, αλλά αυτό που λέει περισσότερα για εκείνον είναι ότι εκφράζεται με τη δική του γλώσσα και αυτή παραπέμπει στα έργα του. Με στοιχεία χορού, θεάτρου, κινηματογράφου και λόγου. Κάνει τα κείμενα να «χορεύουν» και τις παραστάσεις του να συζητιούνται.
Με όχημα το Physical Theatre DV8 (που δημιούργησε το 1985) έχει πολλές φορές βραβευτεί. Από τα βραβευμένα έργα του το «The Cost Of Living», η ταινία που σκηνοθέτησε, και κέρδισε ανάμεσα σε άλλα τα Prix Italia και Rose d'Or.
Είναι αισιόδοξος άνθρωπος ο Λόιντ Νιούσον; «Κάποιος με ρώτησε σε ποια εποχή θα ήθελα να ζω. Προτιμώ να ζω στην εποχή μας, που έχουμε καλύτερο σύστημα υγείας, που οι γυναίκες έχουν δικαιώματα, που οι ομοφυλόφιλοι έχουν δικαιώματα, που μπορούμε να ελέγχουμε τις ασθένειες. Φυσικά υπάρχουν προβλήματα, αλλά σε σύγκριση με είκοσι, τριάντα χρόνια πριν ο ρατσισμός έχει εντυπωσιακά μειωθεί. Υπάρχουν νόμοι στην κοινωνία μας που καταδικάζουν τις διακρίσεις» λέει και επανέρχεται στο θέμα του. Συμπληρώνει πως προτιμά να μιλάει το ίδιο του το έργο από το να δίνει συνεντεύξεις. Πολλοί καλλιτέχνες το προτιμούν. Νομίζω λοιπόν πως γνώρισα τελικά έναν ρεπόρτερ - χορογράφο, λάτρη της έρευνας, της αμφισβήτησης και της πρόκλησης.