του Δημήτρη Αγγελίδη (από το 10%)
Ο Ρ, που γεννήθηκε στην Αλβανία, ήρθε μετανάστης στην Ελλάδα και σήμερα ζει στα Τίρανα, μας ξεναγεί στην γκέι ζωή της Αλβανίας και μας εξηγεί γιατί στην Ελλάδα δεν βλέπουμε συχνά γκέι Αλβανούς.
gay-albania-01Γεννήθηκε στην Κορυτσά της Αλβανίας κι οκτώ χρονών, το 1996, ακολούθησε τους γονείς του μετανάστης στην Ελλάδα. Κατέληξαν στην Κατερίνη της Μακεδονίας. Εκεί πήγε σχολείο ο Ρ, εκεί έζησε την εφηβεία του, εκεί ανακάλυψε τη σεξουαλικότητά του κι εκεί γνώρισε το ρατσισμό. Εις διπλούν: μια φορά επειδή ήταν γκέι κι άλλη μία επειδή ήταν Αλβανός. Μάλιστα, στην τελευταία περίπτωση ο ρατσισμός προερχόταν από στρέιτ και γκέι αδιακρίτως.
Στις πανελλήνιες πέρασε σε σχολή οικονομικών, αλλά δεν του άρεσε κι έφυγε για τα Τίρανα, όπου σήμερα σπουδάζει στο τρίτο έτος της οδοντιατρικής. Παράλληλα δουλεύει σ' ένα κατάστημα ρούχων ως υπεύθυνος παρουσίασης του καταστήματος (βιτρίνες, διαφημίσεις, κ.λπ.) και, όταν υπάρχει ανάγκη, ως πωλητής. Επίσης συμμετέχει στην γκέι κοινότητα της Αλβανίας, που τώρα αρχίζει να διεκδικεί δυναμικά ορατότητα και λύσεις στα συσσωρευμένα προβλήματα.

Το φθινόπωρο ακούσαμε με έκπληξη την πρόταση Μπερίσα να θεσπιστεί γάμος ομοφύλων στην Αλβανία. Από τότε δεν έχει ακουστεί τίποτα. Τι έγινε;
gay-albania-02Ήταν μια αστεία υπόθεση, μια γελοιότητα. Δεν υπήρξε ποτέ θέμα στη Βουλή για τη νομιμοποίηση του γάμου ομόφυλων.
Είπε ψέματα ο Μπερίσα;
Όχι! Απλώς ούτε ο Μπερίσα ούτε τα ΜΜΕ κατάλαβαν τι έλεγαν. Μπέρδεψαν τον γκέι γάμο μ' ένα νόμο που θα απαγόρευε τις διακρίσεις κατά των γκέι, για την ψήφιση του οποίου ασκούσε πιέσεις η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Α, τόσο καλά! Τελικά ο νόμος τι έγινε; Άλλαξε;
Ψηφίστηκε στις αρχές Φεβρουαρίου. Απαγορεύει τις διακρίσεις λόγω σεξουαλικής ταυτότητας και κοινωνικού φύλου. Περιλαμβάνει δηλαδή και τους διαφυλικούς.
Άψογα! Και με τον γάμο τι θα γίνει;
Το θέμα έχει σχεδόν ξεχαστεί απ' όλους. Η γκέι κοινότητα της Αλβανίας τώρα έχει πάρει τα πάνω της και προσπαθεί να κάνει κινήσεις ώστε να πιέσει την κυβέρνηση να δώσει λύσεις στα προβλήματά μας, που είναι πολλά. Πρώτα θέλουμε να καταλάβουν ότι υπάρχουμε κι εμείς. Εδώ νομίζουν ότι οι γκέι είναι εξωγήινοι. Οι παλιότεροι έχουν μείνει στη δικτατορία του Χότζα, όπου η ομοφυλοφιλία ήταν νομικά κολάσιμη. Και οι νεότεροι, μέχρι πριν κάποια χρόνια, δεν είχαν ακούσει καν τη λέξη γκέι.
Πώς μας έλεγαν;
Με την αντίστοιχη λέξη «πούστης» στα αλβανικά, που προέρχεται από μια ελληνική λέξη: pederast.
Πώς ζουν λοιπόν οι γκέι στην Αλβανία;
gay-albania-03Στην επαρχία η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη. Οι γκέι δεν εκφράζονται, δεν έχουν πολλές επαφές με άλλους γκέι, νιώθουν πολύ καταπιεσμένοι και πολλές φορές πέφτουν θύματα κακοποίησης. Στα Τίρανα τα πράγματα είναι καλύτερα. Υπάρχει η ΛΟΑΤ οργάνωση Αleanca Kunder Diskriminimit lgbt, που δημιουργήθηκε από λεσβίες σε συνεργασία με γκέι, όπου βρίσκεις παρέες, φίλους, σεξ και γενικότερα μπορείς να εκφράσεις αυτό που είσαι.
Πώς είναι η κατάσταση για τις λεσβίες;
Λίγο πιο ομαλή. Δεν μπορώ να πω ότι τις αντιμετωπίζουν με ιδιαίτερο τρόπο, γιατί θεωρούν ότι δεν υπάρχουν.
Πώς κάνετε γνωριμίες;
Το Ίντερνετ είναι η καλύτερη λύση για γνωριμίες. Υπάρχει κι ένα πάρκο, όπου μαζεύονται κάποιοι, αλλά είναι περισσότερο πιάτσα. Γκέι μπαρ δεν υπάρχει. Η κοινότητα οργανώνει κάθε Σάββατο πάρτι σε ένα μπαράκι, όπου μαζεύονται 40 με 50 άτομα, αρκετοί και από την επαρχία.
Υπάρχουν ζευγάρια γκέι ή λεσβιών;
Ναι. Υπάρχουν άτομα που είναι χρόνια μαζί, αλλά σε μικρό ποσοστό και μακριά από τα μάτια του κόσμου. Τον τελευταίο καιρό, η νέα γενιά ψάχνει κάτι σταθερό, όχι απλά μια βραδιά σεξ.
Πώς σας αντιμετωπίζουν τα ΜΜΕ;
Δεν υπάρχουν αρνητικές αντιδράσεις. Οι πιο άσχημες αντιδράσεις προέρχονται από τον κόσμο, κυρίως με αρνητικά σχόλια σε φόρουμ και εκπομπές. Πρόσφατα η ακτιβίστρια Mindy Michels έδωσε συνέντευξη στην τηλεόραση και σε μια εφημερίδα κι έπεσαν να τη φάνε. Μέχρι που απείλησαν ότι θα τη σκοτώσουν. Και δεν είπε τίποτα φοβερό, απλά ότι γκέι υπάρχουν και εδώ και είναι πολλοί.
Γκέι ταινίες παίζονται;
gay-albania-04Κυρίως σε καλωδιακά κανάλια και σε κάποια φεστιβάλ που διοργανώνει η αμερικανική πρεσβεία. Τον Οκτώβρη έδειξαν το Μιλκ.
Για γκέι θέματα πώς ενημερώνεστε;
Μέχρι πριν κάποια χρόνια, από τα ξένα ΜΜΕ. Τα τελευταία πέντε - δέκα χρόνια υπάρχουν οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που κάνουν κάποιες καμπάνιες ενημέρωσης. Και τον τελευταίο χρόνο ασχολείται κυρίως η γκέι κοινότητα. Την 1η Δεκεμβρίου μοιράσαμε προφυλακτικά και πόστερ για την παγκόσμια ημέρα κατά του AIDS. Και μέσα από την ιστοσελίδα μας ενημερώνουμε για το τι γίνεται στον κόσμο και για προβλήματα όπως τα σεξουαλικά νοσήματα. Τώρα έχουμε κατά νου να κινηθούμε πιο δυναμικά με προγράμματα ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης.
Πράιντ σκέφτεστε να οργανώσετε;
Είναι νωρίς ακόμη, γιατί ξέρουμε ότι οι αντιδράσεις θα είναι άσχημες.
Ισχύει ότι οι Αλβανοί στην Ελλάδα είναι πιο συντηρητικοί από αυτούς που μένουν στην Αλβανία, όπως συμβαίνει συχνά με τους μετανάστες;
Όχι. Άλλαξαν κάπως νοοτροπία χάρη στον τρόπο ζωής της Ελλάδας. Γενικότερα, οι γκέι Αλβανοί λατρεύουν την Ελλάδα. Είναι ενημερωμένοι για την ελευθερία που υπάρχει στη γκέι ζωή, ως προς τα γκέι μπαρ, το πράιντ, τα γκέι σινεμά. Και πεθαίνουν να επισκεφτούν τη Μύκονο και τα άλλα νησιά το καλοκαίρι.
Αλήθεια, γιατί στην Ελλάδα δεν βλέπουμε γκέι Αλβανούς;
gay-albania-05Χα χα! Πολύ απλά διότι κανένας Αλβανός στην Ελλάδα δεν λέει ότι είναι Αλβανός, και ειδικά οι γκέι. Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι δεν θα τους αποδεχτούν αν πουν ότι είναι Αλβανοί, με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται σαν Ιταλοί ή άλλες εθνικότητες.
Εσύ, όταν ζούσες στην Ελλάδα, αντιμετώπισες διακρίσεις από άλλους γκέι εξαιτίας του ότι είσαι Αλβανός;
Μια φορά, ναι. Από τότε δεν ξαναείπα ότι είμαι Αλβανός, όταν με ρωτούσαν. Δεν με ρωτούσαν και συνέχεια βέβαια.
Οι Έλληνες δεν πιστεύουν ότι είναι ρατσιστές. Εσύ τι πιστεύεις;
Δεν είναι ότι είναι ρατσιστές, απλά φοβούνται αυτό που δεν γνωρίζουν.
Έκανες τα πρώτα σου βήματα ως γκέι στην Ελλάδα;
Ναι. Πήγα στην Ελλάδα οκτώ χρονών και μεγάλωσα στην Κατερίνη, σ' ένα περίεργο περιβάλλον. Από τη μια, διακρίσεις για το ότι ήμουν Αλβανός, από την άλλη διακρίσεις για τη σεξουαλική μου ταυτότητα. Κυρίως στο σχολείο αυτά. Στα 16 μου έκανα δειλά δειλά τις πρώτες επαφές με γκέι άτομα. Στα 17 άρχισα να βγαίνω στη Θεσσαλονίκη, στα γκέι μπαρ. Θυμάμαι πρώτη φορά είχα πάει στο Bigaroon και στο Wager, που έχει πια κλείσει. Αξέχαστες βραδιές, πολύ γέλιο και κέφι. Όταν γύρισα στα Τίρανα, έπρεπε να ξεκινήσω από την αρχή. Δεν ήξερα ούτε ένα γκέι άτομο. Άρχισα να γνωρίζω κόσμο στην αρχή από το Ίντερνετ και μετά από φίλους.
Στην οργάνωση έχετε βοήθεια από οργανώσεις βαλκανικών χωρών;
Έχουν γίνει κάποιες επαφές και βρισκόμαστε στο ξεκίνημα μιας δυνατής φιλίας. Μάλιστα, με την Ελλάδα την πρώτη επαφή την έκανα εγώ τυχαία μέσα από το φόρουμ του 10%, όπου είχα αφήσει ένα σχόλιο, και μπορώ να πω ότι είμαι πολύ ευχαριστημένος από την ελληνική κοινότητα για τη βοήθεια που μας έδωσε στα πρότζεκτ της ILGA και αλλού. Στο μέλλον θα θέλαμε μια συνεργασία πολύ πιο δυνατή.